Choroby układu krążenia to jeden z głównych problemów zdrowotnych w Polsce. Wczesne wykrycie czynników ryzyka może uratować życie i zapobiec poważnym powikłaniom. Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (CHUK) oferuje kompleksowe badania, które warto wykonać, by monitorować stan zdrowia swojego serca i naczyń krwionośnych. Dowiedz się, jakie badania są dostępne w ramach programu i jak z nich skorzystać.
Czym jest Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (CHUK)?
Program Profilaktyki Chorób Układu Krążenia (CHUK) to inicjatywa finansowana przez NFZ, mająca na celu wczesne wykrywanie czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Program jest całkowicie bezpłatny i nie wymaga skierowania dla osób spełniających określone kryteria.
Kwalifikujesz się do programu, jeśli:
- Masz od 35 do 65 lat
- Nie korzystałeś z tego programu w ciągu ostatnich 5 lat
- Nie masz zdiagnozowanej choroby układu krążenia
- Nie pozostajesz pod opieką poradni kardiologicznej
Program CHUK jest całkowicie bezpłatny dla pacjentów spełniających powyższe kryteria. Nie potrzebujesz skierowania, wystarczy zgłosić się do placówki realizującej program.
Jakie badania wykonuje się w ramach programu CHUK?
W ramach programu profilaktyki chorób układu krążenia przeprowadzane są następujące badania:
1. Wywiad medyczny i ankieta – ocena czynników ryzyka, stylu życia, wywiadu rodzinnego
2. Pomiar ciśnienia tętniczego krwi
3. Badania laboratoryjne:
– Stężenie cholesterolu całkowitego
– Stężenie cholesterolu HDL (tzw. „dobrego” cholesterolu)
– Stężenie cholesterolu LDL (tzw. „złego” cholesterolu)
– Stężenie trójglicerydów
– Stężenie glukozy na czczo
4. Pomiary antropometryczne:
– Wzrost
– Waga
– Obliczenie wskaźnika BMI
– Pomiar obwodu talii
Na podstawie zebranych danych lekarz ocenia 10-letnie ryzyko wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego i ustala indywidualny plan dalszego postępowania.
Jak przygotować się do badań w ramach programu CHUK?
Prawidłowe przygotowanie do badań jest kluczowe dla uzyskania wiarygodnych wyników:
- Badania laboratoryjne wykonuj na czczo – nie jedz przez 8-12 godzin przed pobraniem krwi
- Możesz pić wodę – niewielka ilość wody nie wpłynie na wyniki
- Unikaj wysiłku fizycznego na 24 godziny przed badaniem
- Zrezygnuj z alkoholu na co najmniej 24 godziny przed badaniem
- Przed pomiarem ciśnienia:
– Nie pij kawy ani mocnej herbaty przez 1-2 godziny
– Nie pal papierosów przez co najmniej 30 minut
– Odpocznij 5-10 minut przed pomiarem
Poinformuj lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, ponieważ niektóre mogą wpływać na wyniki badań.
Jak skorzystać z programu CHUK krok po kroku?
1. Znajdź placówkę realizującą program
– Sprawdź na stronie NFZ lub zadzwoń do lokalnego oddziału NFZ
– Zapytaj swojego lekarza POZ, czy realizuje program
2. Umów wizytę
– Zadzwoń do wybranej placówki
– Poinformuj, że chcesz skorzystać z programu CHUK
3. Pierwsza wizyta
– Wypełnij ankietę dotyczącą czynników ryzyka
– Lekarz przeprowadzi wywiad i badanie fizykalne
– Otrzymasz skierowanie na badania laboratoryjne
4. Wykonaj badania laboratoryjne
– Zgłoś się do laboratorium na czczo
– Wykonaj wszystkie zlecone badania
5. Wizyta kontrolna
– Omówienie wyników badań z lekarzem
– Ocena ryzyka sercowo-naczyniowego
– Ustalenie dalszego postępowania profilaktycznego lub leczniczego
Jakie dodatkowe badania warto wykonać poza programem CHUK?
Program CHUK obejmuje podstawowe badania, ale w zależności od indywidualnych czynników ryzyka warto rozważyć dodatkowe:
- EKG – podstawowe badanie oceniające pracę serca i wykrywające zaburzenia rytmu
- Próba wysiłkowa – badanie serca pod obciążeniem, pomocne w wykrywaniu choroby wieńcowej
- UKG (echokardiografia) – badanie ultrasonograficzne serca ukazujące jego strukturę i funkcję
- USG tętnic szyjnych – ocena przepływu krwi i zwężeń w tętnicach dostarczających krew do mózgu
- Holter EKG – całodobowe monitorowanie pracy serca, wykrywające nieregularne zaburzenia rytmu
- Holter ciśnieniowy – całodobowy pomiar ciśnienia tętniczego, dający pełniejszy obraz niż pojedynczy pomiar
Ważne: Dodatkowe badania są zazwyczaj wykonywane na podstawie skierowania od lekarza POZ lub kardiologa, po ocenie wyników podstawowych badań.
Co dalej po otrzymaniu wyników badań CHUK?
Po przeprowadzeniu wszystkich badań w ramach programu CHUK lekarz:
1. Oceni 10-letnie ryzyko sercowo-naczyniowe na podstawie skali SCORE
2. Zinterpretuje wyniki badań i wyjaśni ich znaczenie w kontekście Twojego zdrowia
3. Zaleci dalsze postępowanie, które może obejmować:
– Modyfikację stylu życia (zmiana diety, zwiększenie aktywności fizycznej)
– Regularne kontrole w określonych odstępach czasu
– Leczenie farmakologiczne (jeśli istnieją wskazania)
– Skierowanie do specjalisty (kardiologa, diabetologa lub innego)
Nawet jeśli wyniki badań są prawidłowe, warto powtarzać je regularnie. Dla osób bez czynników ryzyka zaleca się kontrolę co 3-5 lat.
Najczęstsze nieprawidłowości wykrywane w badaniach CHUK
- Podwyższony poziom cholesterolu – szczególnie LDL powyżej 115 mg/dl, zwiększający ryzyko miażdżycy
- Podwyższone ciśnienie tętnicze – powyżej 140/90 mmHg, obciążające serce i naczynia krwionośne
- Podwyższony poziom glukozy – powyżej 100 mg/dl na czczo, mogący wskazywać na stan przedcukrzycowy
- Nadwaga lub otyłość – BMI powyżej 25, zwiększające obciążenie układu krążenia
- Nieprawidłowy obwód talii – powyżej 94 cm u mężczyzn i 80 cm u kobiet, wskazujący na otyłość brzuszną
Wczesne wykrycie tych nieprawidłowości pozwala na wprowadzenie odpowiednich działań zapobiegawczych, zanim dojdzie do rozwoju poważnej choroby. Szybka interwencja może znacząco zmniejszyć ryzyko zawału serca czy udaru mózgu.
Program profilaktyki chorób układu krążenia to skuteczne narzędzie w zapobieganiu zawałom serca i udarom mózgu. Regularne badania pozwalają na wykrycie czynników ryzyka na wczesnym etapie, kiedy możliwe jest jeszcze skuteczne przeciwdziałanie. Nie zwlekaj – sprawdź, czy kwalifikujesz się do programu CHUK i zadbaj o zdrowie swojego serca. Jedna wizyta może zadecydować o Twoim zdrowiu na lata.